Sắt là vi chất rất quan trọng trong việc duy trì nhiều chức năng của cơ thể, nhất là trong quá trình cơ thể sản xuất hemoglobin (phân tử vận chuyển oxy của hồng cầu trong máu).
Tình trạng thiếu sắt gây thiếu máu rất phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và ở cả hai giới.
Nguyên nhân thiếu máu thiếu sắt (TMTS):
– Giảm cung cấp sắt là nguyên nhân thường gặp nhất.
– Do chế độ ăn thiếu thực phẩm chứa sắt: Chế độ ăn chay; uống nhiều sữa bò mỗi ngày làm giảm hấp thu chất sắt trong thực phẩm.
– Do những bệnh lý gây giảm hấp thu sắt: Phẫu thuật cắt bỏ tá tràng, dạ dày; Bệnh viêm ruột (viêm hồi tràng – hỗng tràng, viêm ruột tự miễn…); Viêm dạ dày do Helicobacter pylori…
– Tăng nhu cầu sắt: Trẻ em, trẻ sinh non; một số bệnh lý mạn tính, hóa trị liệu…
– Mất máu: thường do có các nguyên nhân gây chảy máu từ đường tiêu hóa, tiết niệu…
– Nguyên nhân khác: Phẫu thuật, chấn thương; Sử dụng thuốc chống viêm không steroid kéo dài;
– Thường gặp nhất ở trẻ em là nhiễm ký sinh trùng (giun sán).
Triệu chứng của TMTS là gì?
– Có thể được chẩn đoán tình cờ khi làm xét nghiệm hoặc kiểm tra sức khỏe tổng quát.
– Triệu chứng phổ biến nhất của bệnh thiếu máu là mệt mỏi.
– Các dấu hiệu khác có thể gồm xanh xao, khó thở và nhịp tim không đều.
– Ít phổ biến hơn, trẻ có thể đau đầu, đau cơ và rụng tóc. Một số trẻ cảm thấy ăn không ngon miệng, khó nuốt và loét miệng.
Điều trị Thiếu máu thiếu sắt
Chủ yếu là giải quyết nguyên nhân, đồng thời điều chỉnh chế độ ăn bổ sung sắt. Bổ sung sắt bằng đường uống
– Chế độ ăn giàu chất sắt (lòng đỏ trứng, thịt đỏ, rau lá có màu xanh,…)
– Uống sắt nguyên tố 3-5 mg/kg cân nặng/ngày. Thường dùng dạng kết hợp với acid folic;
– Uống khi bụng đói, có thể uống trong bữa ăn trong trường hợp gây khó chịu cho dạ dày;
– Thời gian sử dụng sắt nguyên tố thường 3-6 tháng;
– Bổ sung vitamin C hoặc uống nước cam để tăng hấp thu sắt;
– Tác dụng phụ có thể xảy ra do sắt uống như khó chịu ở bụng, buồn nôn, nôn, tiêu chảy, táo bón và phân sẫm màu.
Điều trị nguyên nhân:
– Cần chẩn đoán và điều trị nguyên nhân gây thiếu sắt tránh gây thiếu sắt tái phát. Phòng bệnh thiếu máu thiếu sắt
– Nuôi trẻ bằng sữa mẹ hoặc sữa bổ sung sắt dành cho trẻ trong năm đầu đời
– Thực hiện chế độ ăn cân đối giàu sắt, vitamin
– Không uống trà, cà phê ngay sau ăn làm giảm hấp thu sắt
– Xổ giun định kỳ hàng năm cho trẻ em trên 12 tháng tuổi.
Nguồn: BỆNH VIỆN NHI ĐỒNG 1
