CÔNG DỤNG ĐÀI HOA BỤP GIẤM

Hồng đài là đài hoa màu đỏ của cây bụp giấm (Hibiscus sabdariffa L. họ bông – Malvaceae).

Tác dụng dược lý

Đài quả bụp giấm chứa nhiều vitamin C, axit hữu cơ. Hoạt chất chính là các anthocyanin, polyphenol (protocatechuic axit, quercetin), vitamin B1, vitamin B2, ß-caroten…trong đó, anthocyanin chiếm tỷ lệ khá lớn (1,5g/kg khô). Đã có hàng chục bài báo quốc tế công bố kết quả nghiên cứu về tác dụng dược lý của đài hoa bụp giấm đối với tình trạng rối loạn lipid máu, tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư…

Hạ mỡ máu

khá nhiều nghiên cứu thực hiện trên các dạng chế phẩm khác nhau từ bụp giấm (đài hoa khô, dịch chiết cồn, viên nang, trà), thời gian theo dõi từ 1-3 tháng, cho thấy bụp giấm thể hiện tác dụng giảm cholesterol toàn phần (7,6 – 26%), giảm triglyceride (23 – 48%), giảm LDL-C (8 – 32%), tăng HDL-C (10 – 16,7%).

Hạ huyết áp

Kết quả nghiên cứu của Herrera và cộng sự (Phytomedicine, 2004), cho thấy khi uống 10g đài hoa bụp giấm khô hãm với 519ml nước nóng mỗi ngày trước bữa sáng liên tục bốn tuần, huyết áp tâm thu giảm 11%, huyết áp tâm trương giảm 12,5%, tương đương với nhóm bệnh nhân đối chứng uống Captopril liều 50mg/ ngày. Kết quả của một nghiên cứu lâm sàng mù đôi có đối chứng được thực hiện bởi nhóm McKay và cộng sựu (J Nutr.,2010) tiến hành trong sáu tuần, nhóm nghiên cứu mỗi ngày uống 240ml trà bụp giấm, huyết áp tâm thu và tâm trương đều giảm (5,5% và 4%). Kết quả nghiên cứu của nhóm Diane L. McKay (2008) thì kết luận “sử dụng hàng ngày trà bụp giấm có thể giảm huyết áp ở người tang huyết áp độ 1”.

Hạ đường huyết

Bụp giấm có khả năng ức chế alpha-glucosidase và alpha-amylase, hai enzyme liên quan mật thiết đến chuyển hóa nhóm bột đường (carbonhydrat) của cơ thể (Ademiluyui, J Med Food, 2012). Trên mô hình tăng đường huyết bằng streptozotocin hoặc alloxan, uống 100 – 200 mg/kg/ngày, nồng độ glucose máu giảm 60 – 65% (Peng, J Agric Food Chem, 2011; Faromobi, Fundam Clin Pharmacol, 2007).

Bảo vệ gan

Dịch chiết nước và anthocyanin (200mg/kg) của đài hoa bụp giấm làm giảm men gan ALS, AST trên bệnh nhân rối loạn chuyển hóa. Dịch chiết ethanol cũng làm giảm đáng kể peroxide lipid trên mô hình hoại tử gan bằng carbon tetrachloride (Dahiru và cộng sự, 2003).

Một số tác dụng khác

An thần, giảm đau, hạ sốt, tăng khả năng bài tiết urate của thận….Dịch chiết methanol bụp giấm còn ức chế một số dòng tế bào ung thư dạ dày, bạch cầu, gan, trực tràng, niêm mạc miệng.

Một số lưu ý khi sử dụng

Liều dùng tối đa không quá 2g đài hoa khô/ người 60kg

Không chế biến ở nhiệt độ quá cao, trong thời gian dài

Nên chia uống nhiều lần trong ngày hơn là dùng một lần số lượng lớn

Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên dùng

Thận trọng khi dung chung với các loại thuốc khác :bụp giấm có hàm lượng cao vitamin C và axit hữu cơ nên còn gây toan hóa nước tiểu, ảnh hưởng đến tốc độ thải trừ các thuốc cơ bản chất axit và kiềm qua đường tiểu.

Mặc dù bụp giấm có nhiều tác dụng hữu ích, nhưng hiệu quả sử dụng còn tùy thuộc tuổi tác, tình trạng sức khỏe, loại bệnh mạn tính…của người sử dụng. Nên chọn mua những chế phẩm có xuất xứ rõ rang, đọc kỹ chỉ dẫn trên bao bì và tham khảo thầy thuốc, đặc biệt khi bạn đang trong giai đoạn sử dụng thuốc để điều trị các bệnh lý cấp tính và mạn tính.

Theo PGS.TS.DS Nguyễn Phương Dung

Phó trưởng khoa y học cổ truyền;

Trưởng bộ môn bào chế đông dược, đại học Y dược TP.HCM